Hướng dẫn chi tiết cách thu hái và chế biến cây kha cúc làm thuốc
07
Th12
Th12
Kha cúc (Chrysanthemum indicum L.) là một trong những cây thuốc quý được sử dụng phổ biến trong y học cổ truyền. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách thu hái và chế biến cây kha cúc để đạt hiệu quả tốt nhất trong việc làm thuốc.
1. Đặc điểm nhận dạng cây kha cúc
Kha cúc là loại cây thảo, sống lâu năm. Thân cây cao 0.5-1m, có lông nhỏ. Lá mọc so le, hình trứng, mép khía răng cưa. Hoa màu vàng, mọc thành từng cụm ở đầu cành.
Phân bố: Cây mọc hoang và được trồng rộng rãi ở nhiều nơi trong nước, đặc biệt tại các tỉnh miền núi phía Bắc.
2. Thời điểm thu hoạch thích hợp
2.1 Thời vụ thu hoạch
Thu hoạch hoa kha cúc vào thời điểm:
- Mùa thu – đông (tháng 10 đến tháng 12)
- Khi hoa nở được 70-80%
- Thu hái vào buổi sáng sớm, khi sương đã tan
2.2 Nhận biết độ chín
Hoa kha cúc đạt tiêu chuẩn thu hái khi:
- Cánh hoa đã xòe đều
- Màu vàng tươi sáng
- Phần nhụy hoa còn tươi
3. Kỹ thuật thu hái
3.1 Chuẩn bị dụng cụ
Cần chuẩn bị:
- Giỏ đựng bằng tre hoặc nhựa sạch
- Kéo cắt chuyên dụng đã khử trùng
- Găng tay cotton sạch
3.2 Quy trình thu hái
Thực hiện theo các bước:
- Kiểm tra độ chín của hoa
- Cắt cuống hoa cách đài hoa 1-2cm
- Đặt hoa vào giỏ nhẹ nhàng, tránh dập nát
- Không thu hái hoa ướt hoặc bị sâu bệnh
4. Phương pháp sơ chế
4.1 Làm sạch nguyên liệu
Quy trình làm sạch:
- Loại bỏ tạp chất, hoa hỏng
- Phân loại hoa theo kích cỡ và chất lượng
- Không rửa hoa bằng nước
4.2 Phơi sấy
Có hai phương pháp chính:
Phơi tự nhiên:
- Phơi trong bóng râm, nơi thoáng gió
- Trải hoa mỏng trên khay phơi sạch
- Thời gian phơi 4-5 ngày
Sấy nhân tạo:
- Nhiệt độ sấy 40-45°C
- Thời gian sấy 8-10 giờ
- Đảo hoa thường xuyên để sấy đều
5. Bảo quản nguyên liệu
5.1 Tiêu chuẩn thành phẩm
Hoa khô đạt chuẩn khi:
- Độ ẩm dưới 13%
- Màu vàng nhạt tự nhiên
- Mùi thơm đặc trưng
- Không bị mốc, nấm
5.2 Phương pháp bảo quản
Để bảo quản lâu dài cần:
- Đóng gói trong túi PE hoặc hũ kín
- Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát
- Tránh ánh nắng trực tiếp
- Nhiệt độ bảo quản 20-25°C
- Độ ẩm phòng dưới 60%
6. Lưu ý quan trọng
- Không thu hái hoa non hoặc già quá
- Tránh để hoa bị dập nát trong quá trình thu hái và vận chuyển
- Kiểm tra định kỳ trong quá trình bảo quản
- Thời hạn sử dụng tối đa 12 tháng kể từ ngày chế biến